TANIM

Her türlü sanayi kuruluşlarında, inşaat alanlarında, meskenlerde, diğer kurum ve kuruluşlarda elektrikli tesisat ve teçhizatın bakım ve onarımını yapan kişidir.

A- GÖREVLER

- Arıza tespiti yapar,
- Elektrikli makine ve teçhizatın arızalarını giderir,
- Koruyucu/emniyet tesisatının bakım ve onarımını yapar,
- Dahili ve harici tesisatın bakım ve onarımını yapar,
- Makine, ekipman ve tesisat kurar,
- Makine ve teçhizatın periyodik/koruyucu bakımını yapar,
- Elektronik sistemlerin arızalarını tespit eder,
- Elektronik sistemlerin arızalarını giderir,
- Elektronik sistemlerin periyodik bakımını yapar,
- Elektronik cihazların ayarını yapar,
- Baskı devre hazırlar,
- Elektronik sistemi devreye almak için hazırlık yapar.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Ampermetre, voltmetre, avometre, meger gibi çeşitli ölçme aletleri,
- Tornavida, pense, anahtar takımı, çakı, faz kalemleri ve seri lamba, kargaburun, yan keski, çekiç gibi el aletleri,
- Çektirme, tezgah mengenesi, eğeler, testereler, çeşitli pafta ve kılavuzlar, yağdanlık, havya, pürmüz ve metre,
- Kondüktörler, şalterler, sigortalar, termikler, röleler, termostat, sinyal lambaları gibi çeşitli tip kumanda elemanları ve malzemeleri.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Endüstriyel Bakım Onarımcısı olmak isteyenlerin;
- Gözleri ve elleri sağlam,
- El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
- Dikkatli ve titiz,
- Fen ve matematiğe ilgi duyan,
- Mekanik konulara ilgili ve yetenekli,
- Alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan,
- Yükseklik korkusu olmayan,
- İnce ayrıntıları algılayabilen
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Endüstriyel Bakım Onarımcıları atölyelerde ve büyük binaların tamir ve bakım birimlerinde görev yaparlar. Bakım ve onarımın yapıldığı ortam yüksek, kapalı ve bazen tozlu bir yer olabilir. Görev pazar günü hariç haftanın her günü yapılır. Bazı işyerlerinde nöbet tutmak gerekir. Çalışılırken genellikle ayakta durulur. Bazen yüksek yerlere tırmanmak, eğilmek, diz çökmek gerekebilir. Bu meslekte çalışanlar müşterilerle, usta, kalfa ve çıraklarla, işverenlerle, malzeme satıcıları ile işyerinde diğer çalışanlarla iletişimde bulunurlar.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

- Mesleğin eğitimi yeterli sayıda müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinin Elektrik Elektronik Teknolojisi alanının altında yer alan Endüstriyel Bakım ve Onarım dalında verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

- Bakım ve onarım elektrikçiliği mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 3 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5 yıldır.
- Bu okulların bulunmadığı yörelerde mesleki eğitim, usta-çırak usulü ile yapılmaktadır.
- Mesleki eğitim merkezlerinde eğitim ve öğretim; haftanın bir günü okulda teorik, 5 işgünü de işyerinde pratik eğitim şeklinde yapılmaktadır.

D- MESLEK EĞİTİMİ

Eğitim sırasında öğrenciler aşağıda yer alan dersler ve içerikleri konusunda bilgi sahibi olurlar;

Genel Bilgi Dersleri
- Türkçe
- Matematik ve Meslek Matematiği
- İşletme Bilgisi ve Toplam Kalite Yönetimi
- Din Kültürü ve Meslek Ahlakı
- Mesleki Bilgisayar

Alan Ortak Meslek Dersler

1- Ortak Beceri
- Temel Beceriler
- Anahtar Beceriler
- Girişimcilik
- İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı
- Çevre Koruma

2- Elektrik Esasları
- Elektrik-Elektronik Matematiği
- Elektriğin Temel Esasları
- Temel Elektrik Malzemeleri
- Temel Elektrik Devreleri
- Doğru Akım Esasları
- Alternatif Akım Esasları

3- Arıza Analizi
- Arşivleme ve Katalog
- Arıza Analiz Yöntemleri ve Arıza Giderme

4- Endüstriyel Kontrol
- Anahtarlama Elemanları
- Sensörler ve Transduserler
- İşlemsel Yükselteçler (Op-Amp)

5- Teknik ve Meslek Resim
- Teknik Resim
- Devre Şemaları Çizimi

6- Ölçme Tekniği ve Elektronik
- Fiziksel Büyüklüklerin Ölçülmesi
- El ve Güç Aletlerini Kullanmak
- Elektriksel Büyüklükler ve Ölçülmesi
- Analog Devre Elemanları
- Lojik Devreler
- Lehimleme ve Baskı Devre
- Doğrultmaçlar ve Regüle Devreleri
- Güç Kaynağı

Dal Meslek Dersleri

1- Elektrik Makineleri ve Kontrol Sistemleri
- Kumanda Devre Elemanları
- AC ve DC Makineler
- AC ve DC Makinelerin Kontrolü
- Pnömatik Sistemler
- Elektro-Pnömatik Sistemler
- Hidrolik Sistemler
- Elektro-Hidrolik Sistemler
- Servo Motor ve Sürücüleri
- Step Motor ve Sürülmesi
- Lojik Kapılar

2- Endüstriyel Elektrik Sistemleri
- Fabrika Trafo Ünitesi
- Endüstriyel Sayaçlar
- Kompanzasyon Sistemi
- Dağıtım Panoları
- Topraklama ve Paratoner Tesisi
- Kuvvet Tesisatı Arıza Tespiti ve Onarımı

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

- Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda "Kalfalık Belgesi" ve unvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

- Endüstriyel Bakım Onarımcısı, her türlü sanayi kuruluşları, inşaat alanları, diğer bazı kurum ve kuruluşlarda çalışabilmektedir.
- Sanayileşme ve teknolojik gelişmeler bu meslek elemanlarına olan gereksinimi artırmaktadır. Ancak eğitim yerlerinin çokluğu ve her yıl pek çok mezun vermeleri, buna karşın çalışma olanakları ile ilgili yatırımların yeterli düzeyde gerçekleştirilmemesi sonucu bu alanda bir işsizlik söz konusu olabilmektedir.
- Bu meslekte kullanılan araç-gereçler, teknolojik gelişmeler neticesinde daha modern hale getirilmekte ve bu da yapılan işlerin ve sunulan hizmetlerin daha kaliteli ve verimli olmasını sağlamaktadır. Bugün kullanılan arıza tespit araçları ve diğer makineler yakın gelecekte yerlerini tamamen elektronik makinelere bırakacaklardır.
- Meslek elemanları kendi işyerlerini açarak bağımsız çalışabilirler.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

- Çıraklık eğitimi kapsamında öğrencilere, işyerlerinde aldıkları pratik eğitim süresince işverenleri tarafından, asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere aylık bir ücret ödenmektedir. Bu miktarın üzerinde bir ödeme işveren ve öğrenci arasında yapılan sözleşme hükümleri ile mümkün olabilmektedir.
- Pratik eğitimleri boyunca öğrencilerin iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
- Usta-çırak usulü ile mesleki eğitim yapan adaylara ustalar tarafından yöreden yöreye değişen miktarlarda haftalık ücret ödenmektedir.

EĞİTİM SONRASI

- Mesleki eğitim sonrasında iş piyasasında asgari ücretle çalışmakta ve bu miktar deneyime paralel olarak artmaktadır.
- Mesleğinde yetişmiş bir ustanın aylık ücreti, asgari ücretin 3 ile 4 katı civarında olmaktadır.
- Kamu ya da sendikalı büyük işyerlerinde çalışan meslek elemanlarının ücreti toplu sözleşme hükümlerince belirlenmektedir.
- Kendi işyerlerinde çalışanların ortalama aylık geliri bölgeler arasında farklılık arz etmektedir. Buna karşın asgari ücretin 2 ile 3 katı civarında aylık gelir elde edebilmektedirler.
- Bağımsız çalışanların kazanç durumu işyerlerinin konumuna, kişinin deneyimine bağlı olarak değişmektedir.
- Modüler sistemde Elektrik Elektronik Teknolojisi Alanının altında yer alan dallardan birinde yeterlilik kazanmak istendiğinde alan ortak ve ortak beceri dersleri dışındaki seçeceği dalla meslek derslerini almak suretiyle benzer meslekte de yeterlilik ve sertifikaya sahip olabilirler. (Alan altında yer alan dallar: Bilgisayar Teknik Servis, Bobinajcılık, Büro Makineleri Teknik Servis, Elektrik Tesisat ve Pano Montörü, Elektrikli Ev Aletleri Teknik Servisi, Elektromekanik Taşıyıcılar Bakım ve Onarımı, Görüntü ve Ses Sistemleri, Güvenlik Sistemleri, Haberleşme Sistemleri, Otomasyon Sistemleri, Yüksek Gerilim Sistemleri)

G- MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ-Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
- Bir işyerinde istihdam edilenler, işverenleri tarafından düzenlenecek hizmet-içi eğitim sonunda ustabaşı unvanı ile çalışabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Bobinajcı,
- Bilgisayar Teknik Servis,
- Büro Makineleri Teknik Servis,
- Elektrik Tesisat ve Pano Montörü,
- Elektrikli Ev Aletleri Teknik Servisi,
- Elektromekanik Taşıyıcılar Bakım ve Onarımı,
- Gürültü ve Ses Sistemleri,

- Güvenlik Sistemleri,
- Haberleşme Sistemleri,
- Otomasyon Sistemleri,
- Yüksek Gerilim Sistemleri.

H- EK BİLGİLER

SORUMLULUK

Endüstriyel Bakım Onarımcısı;
- Verilen işi zamanında yapmaktan,
- Çalışırken güvenlik tedbirlerine uygun hareket etmekten,
- Kullandığı malzeme, araç ve gereçleri kullanabilir durumda ve yerli yerinde bulundurmaktan sorumludurlar.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- 4702 Sayılı Kanun,
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı "Bakım ve Onarım Elektrikçiliği Çıraklık ve Kalfalık Eğitim Programı" kod no: 7 - 61.40 1993-ANKARA,
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı "Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı Kılavuzu",
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü "Türk Meslekler Sözlüğü 1983-ANKARA Yayın No: 173,
- MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) Modül Uygulama Kılavuzu – Ankara 2005,
- www.meb.gov.tr
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde meslek danışma merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri.