TANIM
Türkiye’nin ve Türk vatandaşlarının haklarına ve çıkarlarına uygun olarak yabancı devletler ve uluslar arası kuruluşlarla ilişkileri yürütmek üzere Dışişleri Bakanlığınca atanan kişidir.
A- GÖREVLER
- Hükümetçe belirlenen esaslara uyan dış politikayı uygular ve Türkiye Cumhuriyetinin yabancı devletler ve uluslar arası kuruluşlarla olan ilişkilerini yürütür,
- T.C. uyruklu, gerçek ve tüzel kişilerin yabancı devletler ve uluslar arası kuruluşlar karşısında hak ve çıkarlarını korur, geliştirir ve bu alanlarda diplomasi ve konsolosluk korumasını sağlar,
- Türkiye Cumhuriyetinin yabancı devletlerle, bunların temsilcilikleri ve temsilcileri ile uluslar arası örgüt ve ilgili bakanlıklarla işbirliği yaparak ilişki ve görüşmelerini yürütür, Bu ilişki ve görüşmeler sonucu gerekiyorsa uluslar arası anlaşmaları yine diğer bakanlıklarla işbirliği içinde yapar,
- Diğer bakanlık ve kuruluşların dış politikayı etkileyen faaliyet ve ilişkilerinin Devletin dış politikasına uygunluğunu sağlar, bu kuruluşların uluslar arası kuruluşlar ve yabancı kamu ve özel kuruluşlarıyla kendi görev alanlarına giren ilişkilerin eşgüdümünü sağlar ve bunlara katılır,
- Mali, ekonomik ve diğer konularda ilgili kurum ve kuruluşlarca yürütülmesi gereken dış ilişki ve görüşmelerin dış politikaya uygun olarak yürütülmesini gözetir,
- Yabancı devletler ve uluslar arası kuruluşlarda temsil işlerini yetkili makam olarak yürütür,
- Yabancı devletler ve uluslar arası kuruluşlardaki gelişmeleri ve bunlar arasındaki ilişkileri izler.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Diplomat (Dış İşleri Meslek Memuru) olmak isteyenlerin;
- Üstün bir akademik yetenek düzeyine sahip,
- Söz ve yazıdaki ayrıntıyı, öz ifadeyi algılayabilen,
- Sosyal bilimlere ilgili ve bu alanda başarılı,
- Başkalarını etkileyebilen, düşüncelerini başkalarına söz ve yazı ile aktarabilen,
- İnsanlarla iyi iletişim kurabilen,
- Yeniliklere açık, yaratıcı, coşkulu,
- Sorumluluk duygusuna sahip, sır saklayabilen,
- Düzgün bir fiziki yapıya sahip ve bedensel özürü bulunmayan,
- İleri derecede İngilizce veya Fransızca ve Almanca bilen
kimseler olmaları gerekmektedir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
- Diplomatlar (Dış İşleri Meslek Memuru) Dışişleri Bakanlığına bağlı olarak, Ankara’daki Merkez teşkilatında ve Türkiye’nin yurtdışında bulunan büyükelçilik, başkonsolosluk ve daimi temsilciliklerde görev yaparlar.
- Yurtdışında kişi, haberleşme ve bina dokunulmazlığı haklarından yararlanırlar. Ayrıca, gümrük denetiminden de muaftırlar.
- Çalışma saatleri görevli bulunduğu ülkenin çalışma saatlerine bağlıdır. Bunun yanısıra saat farkı bulunan ülkelerde gerektiğinde kendi ülkesinin çalışma saatlerine göre de çalışırlar.
- Meslek hayatlarının üçte iki kadarı dış temsilciliklerde geçer. Yurtdışına her tayin öncesinde tayin yapılacak yurtdışı görev yerleri belirlenir. Tayin kapsamına giren memurlardan tercihlerini bildirmeleri istenir. Yapılan tayinlerde memurların tercihleri imkanlar elverdiği ölçüde dikkate alınır. Meslek memurlarının, hizmetin gerektirdiği istisnalar dışında dış görev süreleri en çok beş yıl, merkez görev süreleri ise en az iki yıldır.
D- MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK ÖN EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER
Ülkemizde diplomat (dış işleri meslek memuru) yetiştiren herhangi bir fakülte veya bölüm bulunmamaktadır. Üniversitelerin Siyasal Bilgiler, İktisat, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin Uluslar arası İlişkiler, Kamu Yönetimi, Siyaset Bilimi, İktisat, İşletme, Maliye, Ekonomi bölümleri ile Hukuk Fakülteleri veya bunlara denkliği YÖK tarafından onaylanmış yabancı öğrenim kurumları bu mesleğin ön eğitim yerleri olarak sayılabilir.
MESLEK ÖN EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI
Lise veya dengi okul mezunlarının katılabildiği, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nda eşit ağırlık puanına göre öğrenci alan ve eğitim süresi dört yıl olan üniversitelerin Siyasal Bilgiler, İktisat, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin Uluslar arası İlişkiler, Kamu Yönetimi, Siyaset Bilimi, İktisat, İşletme, Maliye, Ekonomi bölümleri ile Hukuk Fakültelerini veya bunlara denkliği YÖK tarafından onaylanmış yabancı öğrenim kurumlarını kazanmış olmak gerekmektedir. (Uygulamada sınav konularının denkliği bakımından Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunları daha fazla başarı sağlamaktadırlar.)
MESLEKİ EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER
Siyasi Tarih, Anayasa Hukuku, Türkiye’nin Yönetim Yapısı, Siyasal Sistemler ve İnsan Hakları, Ekonomi, Maliye, İngilizce, Türkçe, Uluslar arası Politika, Ululslararası Hukuk, Devletler Özel Hukuku, Medeni Hukuk, Türkiye Ekonomisi, Uluslar arası Ekonomi, Hukukun Temel Kavramları.
MESLEĞE GİRİŞ
KOŞULLARI
Dışişleri Bakanlığı’nın açmış olduğu, adayların yabancı dil ve okul bilgileri ile akıl yürütme, kavrayış ve ifade yeteneklerinin ölçüldüğü yazılı ve sözlü meslek memurluğu sınavında başarılı olmak gerekir. Sınava girebilmek için aranan nitelikler şunlardır:
- Her türlü iklim şartlarına dayanıklı olduğunu tam teşekküllü resmi hastane raporu ile belgelemek,
- Üniversitelerin Siyasal Bilgiler, İktisat, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin dört yıl süreyle eğitim veren Uluslar arası İlişkiler, Kamu Yönetimi, Siyaset Bilimi, İktisat, İşletme, Maliye, Ekonomi Bölümleri ile Hukuk Fakültelerinin veya bunlara denkliği yetkili kurumca (YÖK) onaylanmış yabancı öğrenim kurumunu bitirmiş bulunmak,
- Yazılı eleme sınavın ilk gününde otuz bir yaşından gün almamış olmak,
- ÖSYM tarafından yapılan KPSS sınavlarından Dış İşleri Bakanlığı aday meslek memurluğuna giriş için belirlenmiş puan türünden sınav ilanında duyurulacak yeterli puan almak
gerekmektedir.
Sınav Konuları: Yazılı eleme aşamasında, İngilizce, Fransızca veya Almanca dillerinde kompozisyon, Türkçe’den yabancı dile çeviri ve yabancı dilden Türkçe’ye çeviri bölümleri bulunmaktadır. Almanca’dan sınava gireceklerin, İngilizce veya Fransızca dillerinden birinden de sınava girmeleri gereklidir. Ayrıca, iki dilden birden sınava girmek de mümkündür.
Yazılı aşamasını kazanan adaylar sözlüye çağrılırlar. Sözlü aşamasında adaylara; Siyasi Tarih, (Osmanlı Siyasi Tarihi, 1789’dan zamanımıza kadar Dünya Siyasi Tarihi, Türk İnkılap Tarihi); Uluslararası Politika; Anayasa Hukuku, Siyasal Sistemler ve İnsan Hakları, Türkiye’nin yönetim yapısı; Uluslararası Hukuk, Devletler Özel Hukuku; Hukukun temel kavramları ve Medeni Hukuk; Türkiye Ekonomisi; Maliye; Uluslar arası Ekonomi; Genel Kültür konularında sorular yöneltilmektedir. Sözlü ve mülakat şeklinde yapılan sınavda adaylar, yukarıda belirtilen konuların tümünden bir defada sınava tabi tutulurlar.
ADAYLIK EĞİTİMİN
SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Aday meslek memurlarının eğitim süresi iki yıldır.
- Sınav sonucunda, Dışişleri Bakanlığına katılan aday meslek memurları, önce temel eğitime, daha sonra kapsamlı olarak hazırlanan hazırlayıcı eğitime ve staja tabii tutulurlar.
- Dışişleri Bakanlığı Eğitim Merkezi Başkanlığı tarafından düzenlenen bu temel ve hazırlayıcı eğitim bir yıl sürmektedir. Aday memurlar, temel ve hazırlayıcı eğitimin ardından merkez birimlerinde bir yıl staj yaparak iki yıllık hizmet içi eğitim süresini tamamlarlar.
ADAYLIK EĞİTİMİ
SONUNDA ALINAN UNVAN
Olumlu sicil alan ve adaylıkları tamamlanan meslek memurları Ataşe unvanını alırlar.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Diplomatlar (Dış İşleri Meslek Memuru), Dış İşleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı ile yabancı ülkelerde Başkonsolosluklar, Daimi Temsilcilikler ve Büyükelçiliklerde çalışırlar.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Temel eğitim süresince durumu uygun olan öğrencilere Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi ve öğrenim harcı verilmektedir. Karşılıklı veya karşılıksız burs alan öğrenciler de vardır. Öğrenim süresince eğitim masrafları tamamen öğrenciye aittir.
EĞİTİM SONRASI
- Diplomatlar (Dış İşleri Meslek Memuru) maaş ve özlük hakları bakımından kamu personeline tanınan haklardan yararlanırlar. Ankara’da Bakanlık merkez teşkilatında görevli meslek memuruna ayrıca, “Dışişleri Hizmetleri Tazminatı” ödenir. Bu çerçevede Dış İşleri Bakanlığında göreve yeni başlayan bir meslek memuru asgari ücretin yaklaşık dört katı tutarında maaş alır.
- Yurtdışı maaşları her ülkenin yaşam koşulları ve pahalılık durumuna göre değişiklik göstermektedir. Görev yapılan ülkenin hayat şartlarına göre iki ile yedi bin ABD Doları arasında maaş alırlar. Maaş düzeyleri iki-üç yılda bir Birleşmiş Milletler Yaşam Standardı esasına göre bulunulan ülkedeki hayat pahalılığı açısından gözden geçirilir. İlk yurtdışı tayininde, örnek olarak Almanya’ya atanan bekar bir meslek memuru yaklaşık 3000 Euro maaş alır.
- Evli memurların yurtdışı maaşlarına aile yardımı olarak, eş için %5, iki çocuğa kadar çocuk başına %2,5 eklenir.
- Yurtdışında görevli memurlara ayrıca, pahalı ülkelerde maaşlarının belli bir oranını aşmaması koşuluyla, kira katkısı sağlanır.
- Yurtdışına atanan veya merkeze dönen memura ve aile fertlerine uçak biletleri yanında eşya nakil yolluğu ödenir.
G- MESLEKTE İLERLEME
- Ataşelik süresi bir yıldır. Ateşelik görevinden sonra 3 yıl 3.katip, arkasından 3 yıl süre ile 2. Katip olarak görev yaparlar. Ataşelik, 3. Katiplik ve 2. Katiplik dönemlerinde Muavin Konsolos sıfatını da taşıyarak yurt dışında görevlendirilirler. 2. Katiplik süresinin sonunda yapılan sınav sonucuna göre Başkatip unvanını alırlar ve Başkatip olanlar Konsolos yeterlik sınavına kabul edilirler.
- Konsolos yeterlilik sınavını kazananlar, Konsolosluk dönemlerindeki başarı durumlarına göre Şube Müdürü veya Daire Başkan Vekili ile Daire Başkanı olabilirler. Bu unvanları taşıdıkları süre zarfında aynı zamanda Başkonsolos sıfatı ile yurtdışında görevlendirilirler.
- Başkonsoloslar daha sonra durumlarına göre Genel Müdür Yardımcısı olabilirler ve bu süre zarfında aynı zamanda Elçi sıfatını alırlar. Bir süre sınırlaması bulunmamakla birlikte bu görevde 2 ile 4 yıl arası görev yaparlar. Genel Müdürlüğe yükselen diplomatlar ise Büyükelçi sıfatı ile yurtdışında görevlendirilirler.
H- EK BİLGİLER
DIŞ TEŞKİLAT
Büyükelçilikler, nezdinde bulundukları ülke ile Türkiye arasındaki ikili düzeydeki ilişkileri yürüten diplomatik misyonlardır. Büyükelçi, söz konusu ülkede Türkiye Cumhuriyeti Devletini ve Cumhurbaşkanını temsil eder ve Cumhurbaşkanının kendisine güven duyduğunu ifade eden mektubu, nezdine atandığı Devlet Başkanına sunularak göreve başlar. Büyükelçilikte görevli Büyükelçi dışındaki meslek memurları, kıdemlerine göre sırasıyla Ataşe, Üçüncü Katip, İkinci Katip, Başkatip, Müsteşar ve Elçi-Müsteşar unvanlarını taşırlar.
Daimi Temsilcilikler, bir uluslar arası kuruluşta Türkiye’yi temsil eden diplomatik misyonlardır. Daimi Temsilci, Büyükelçi unvanını taşır. Daimi Temsilci dışındaki meslek memurları kıdemlerine göre sırasıyla, Ataşe, Üçüncü Katip, İkinci Katip, Başkatip, Müsteşar ve Daimi Temsil Yardımcısı unvanlarını taşırlar.
Başkonsolosluklar, görev sahalarına giren bölgede Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik ve kültürel çıkarlarını korumak ve bölgede yerleşik T.C. vatandaşları üzerinde devletin himayesini sağlamakla yükümlüdürler. Bir ülkede birden fazla başkonsolosluk bulunabilir. Başkonsolosluğun amiri Başkonsolos unvanını taşır. Bu misyonlarda görev yapan diğer meslek memurları kıdemlerine göre sırasıyla, Ataşe, Muavin Konsolos, Konsolos ve Başkonsolos Yardımcısı unvanlarını taşırlar. Başkonsolosluklar, bulundukları ülkede yerleşik Büyükelçiliğe bağlıdırlar.
I- YARARLANILAN KAYNAKLAR
- Meslek elemanları,
- Dış İşleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü,
- Dışişleri Bakanlığı dokümanları,
- Uluslar arası Politika Ders Kitabı (Mehmet GÖNLÜBOL),
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) Üyesi Kuruluşlar.
İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili eğitim kurumları,
- Dışişleri Bakanlığı,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri.
Meslekler Hakkında Bilgiler
- Petrol Ve Doğalgaz Mühendisi
- Acil Tıp Teknisyeni
- Adalet Meslek Elemanı
- Adli Tıp Teknikeri
- Ağ İşletmeni
- Ağaç İşleri Endüstri Mühendisi
- Ağaç İşleri Teknikeri
- Ahşap Karoserci
- Ahşap Boyacısı
- Ahşap Yat Ve Tekne Yapımcısı
- Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmeni
- Aile ve Tüketici Bilimleri Öğretmeni
- Aile ve Tüketici Bilimleri Öğretmeni
- Aktüer
- Alçı Dekorasyoncusu
- Alt Yapı Teknisyeni
- Ambulans Ve Acil Bakım Teknikeri
- Ameliyathane Teknikeri
- Çilingir
- Anestezi Teknikeri
- Anestezi Teknisyeni
- Animatör
- Antrenör(Spor Eğitmeni)
- Antropolog
- Argon Kaynakçısı
- Arkeolog
- Arşivci
- Aşcı
- Astronom
- At Antrenörü
- Atçılık İşletmeciliği Meslek Elemanı
- AB İlişkileri Elemanı
- Avukat
- Ayakkabı Ve Deri Yan Ürünleri Satış Elemanı
- Ayakkabı Teknisyeni
- Bakım Ve Onarım Elektrikçisi
- Bale Dansçısı
- Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi
- Bankacılık Meslek Elemanı
- Barmen-Barmaid
- Beden Eğitimi Öğretmeni
- Besin-Gıda Teknolojisi-Ev Yönetimi Ve Beslenme Öğretmeni
- Bilgisayarlı Nümerik Kontrol (CNC) Teknisyeni
- Bilgisayar Mühendisi
- Bilgisayar Öğretmeni
- Bilgisayar Öğretmeni
- Bilgisayar Operatörü
- Bilgisayar Programcısı
- Biyokimyager
- Biyokimyager
- Biyolog
- Biyoloji Öğretmeni
- Biyomedikal Mühendisi
- Biyomühendis
- Borsa Ve Finans Meslek Elemanı
- Buldozer Operatörü
- Büro Yönetimi Öğretmeni
- Büro Yönetimi Ve Sekreterlik Meslek Elemanı
- Çay Eksperi
- Cilt Bakım Ve Güzellik Meslek Elemanı
- Çocuk Giysi Tasarım Teknisyeni
- Coğrafya Öğretmeni
- Coğrafyacı
- Çalışma Ekonomisti
- Çevre Mühendisi
- Çevre Sağlığı Teknisyeni
- Çinicilik ve Seramik Teknisyeni
- Çocuk Gelişimi Öğretmeni
- Dalgıç
- Dekoratif Sanatlar Teknisyeni
- Dekoratif Sanatlar Teknisyeni
- Dekor-Kostüm Tasarımcısı
- Deniz Teknolojisi Mühendisi
- Deri Mühendisi
- Dil Bilimci
- Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni
- Diplomat
- Diş Protez Teknisyeni
- Diş Hekimi
- Diş Protezcisi
- Dış Ticaret Elemanı
- Diyetisyen
- Dizgi Teknisyeni
- Doğalgaz Tesisatı Teknisyeni
- Ebe
- Eczacı
- Eczacı Kalfası
- Ekonometrist
- Ekonomist
- El Sanatları Ve Dekoratif Sanatlar Öğretmeni
- Elektrik Elektronik Mühendisi
- Elektrik Mühendisi
- Elektrik Öğretmeni
- Elektrik Teknisyeni
- ElektroMekanik Taşıyıcaları Teknisyeni
- Elektronik Mühendisi
- Elektronik Teknisyeni
- Elektronik Ve Haberleşme Mühendisi
- Elektronik Telekominikasyon Öğretmeni
- Emlak Ve Emlak Yönetimi Meslek Elemanı
- Endüstri Mühendisi
- Endüstriyel Otomasyon Teknisyeni
- Endüstriyel Teknoloji Öğretmeni
- Enerji Öğretmeni
- Enerji Sistemleri Mühendisi
- E-Ticaret Meslek Elemanı
- Etnolog
- Ev Ekonomisti
- Farmakolog
- Felsefe Grubu Öğretmeni
- Felsefeci
- Fen Bilgisi Öğretmeni
- Finans Uzmanı
- Fizik Mühendisi
- Fizik Öğretmeni
- Fizikçi
- Fiziki Antropolog
- Fizyoterapist
- Fon Yöneticisi
- Forklift Operatörü
- Foto Muhabiri
- Fotoğraf Sanatçısı
- Gazete Muhabiri
- Gazeteci
- Gazetecilik Ve Halkla İlişkiler Öğretmeni
- Gemi Elektroniği Ve Haberleşme Teknisyeni
- Gemi İnşaatı Teknisyeni
- Gemi İnşaatı Mühendisi
- Gemi Makinaları Mühendisi
- Gemi Ve Deniz Yapıları Mühendisi
- Gemi Makinaları Teknisyeni
- Gıda Mühendisi
- Gıda Teknolojileri Teknisyeni
- Görme Engelliler Sınıf Öğretmeni
- Görsel İletişim Tasarımcısı
- Grafik Tasarımcısı
- Gümrük İletme Meslek Elemanı
- Gümrük İletme Meslek Elemanı
- Güvenlik Sistemleri Teknisyeni
- Güzellik Uzmanı
- Hakim
- Halkbilimcisi
- Halkla İlişkiler Tanıtım Elemanı
- Havacılık Uzay Ve Uçak Mühendisi
- Hemşire
- Heykeltraş
- Hidrojeoloji Mühendisi
- Hostes
- Hukuk Sekreteri
- İç Mimar
- İlköğretim Matematik Öğretmeni
- İnfaz Koruma Memuru-Gardiyan
- İnsan Kaynakları Meslek Elemanı
- İnsan Kaynakları Uzmanı
- İnşaat Mühendisi
- İnşaat Teknisyeni
- İşletme Mühendisi
- İşletmeci
- İstatistikçi
- İşitme Engelliler Sınıf Öğretmeni
- İthalat Ve İhracat Meslek Elemanı
- Jeodezi Ve Fotogrametri Mühendisi
- Jeofizik Mühendisi
- Jeoloji Mühendisi
- Jeomorfolog
- Kameraman
- Kaymakam
- Kimya Mühendisi
- Kimya Öğretmeni
- Kimya Teknisyeni
- Kimyager
- Kontrol Mühendisi
- Kuyumcu
- Laboratuar Teknisyeni
- Maden Mühendisi
- Makine Mühendisi
- Makine Ressamı
- Makine Teknisyeni
- Makinist
- Maliye Meslek Elemanı
- Malzeme Bilimi Mühendisi
- Matematik Mühendisi
- Matematik Öğretmeni
- Matematikçi
- Mekatronik Mühendisi
- Mekatronik Teknisyeni
- Metal İşleri Teknisyeni
- Metalurji Teknisyeni
- Metalurji Ve Malzeme Mühendisi
- Meteoroloji Mühendisi
- Mikroteknoloji Teknisyeni
- Mimar
- Moda Tasarımcısı
- Moleküler Biyoloji Ve Genetik
- Otomotiv Öğretmeni
- Müftü
- Muhasebe Meslek Elemanı
- Mütercim
- Müzik Öğretmeni
- Müfettiş
- Nalbant
- Noter
- Nükleer Enerji Mühendisi
- Odyometrist
- Okul Öncesi Öğretmeni
- Ön Büro Elemanı-Resepsiyonist
- Opera Sanatçısı
- Optisyen
- Orman Endüstri Mühendisi
- Ortopedi Teknisyeni
- Otomotik Kumanda Teknisyeni
- Otomotiv Mühendisi
- Para Ve Sermaye Yönetimi Meslek Elemanı
- Pazarlamacı
- Parakende Satış Elemanı
- Petro Kimya Teknisyeni
- Peyzaj Mimarı
- Pilot
- Polis Memuru
- Pratisyen Hekim
- Psikolog
- Radyoloji
- Radyo Ve Televizyon Muhabiri
- Radyo Ve Televizyon Program Yapımcısı-Prodüktör
- Rehber Öğretmen
- Reklamcı
- Remayözcü
- Reprezant-İlaç Tanıtım Elemanı
- Resim Ve Resim iş Öğretmeni
- Ressam
- Restorasyon Teknisyeni
- Saat Tamircisi
- Sağlık Memuru
- Sağlık Yöneticisi
- Sağlık Eğitimcisi
- Sağlık Kurumları İşletmecisi
- Sanat Ve Gösteri Sanatları Yöneticisi
- Sanat Tarihçisi
- Sanat Tarihi Öğretmeni
- Satış Yönetimi Meslek Elemanı
- Savcı
- Savunma Ve Güvenlik Meslek Elemanı
- Şehir Ve Kent Planlamacısı
- Serbest Muhasebeci
- Serbest Muhasebeci Ve Mali Müşavir
- Serigraf
- Servis Elemanı
- Seyahat İşletmecisi
- Seyahat İşletmeciliği Meslek Elemanı
- Seyis
- Sigortacılık Meslek Elemanı
- Sinema Yönetmeni
- Sınıf Öğretmeni
- Sistem Mühendisi
- Sivil hava Ulaştırma Meslek Elemanı
- Sosyal Antropolog
- Sosyal Bilgiler Öğretmeni
- Sosyal Hizmet Uzmanı
- Sosyolog
- Spiker
- Spor Hakemi
- Spor Yöneticisi
- Stilist
- Su Ürünleri Mühendisi
- Tarih Öğretmeni
- Tarihçi
- Tekstil Mühendisi
- Telekominikasyon Teknisyeni
- Telekominikasyon Mühendisi
- Ticaret Sekreteri
- Ticaret Ve Yönetim Meslek Elemanı
- Tıp Elektroniği Teknisyeni
- Tıp Sekreteri
- Tiyatro Eleştirmeni Ve Dramaturg
- Tiyatro Oyuncusu
- Tramvay-Metro Sürücüsü(Vatman)
- Tur Operatörü
- Turist Rehberi
- Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretmeni
- Türkçe Öğretmeni
- Türkolog
- Uçak Bakım Teknisyeni
- Uluslararası Lojistik Meslek Elemanı
- Uluslararası Ticaret Yönetimi Meslek Elemanı
- Uzay Mühendisi
- Üretim Mühendisi
- Vergi Denetmeni
- Veteriner
- Web Programcısı
- Yazılım Mühendisi
- Yeminli Mali Müşavir
- Yerel Yönetimler Meslek Elemanı
- Yönetici Sekreteri
- Yönetim Bilişim Sistemleri Uzmanı
- Ziraat Mühendisi
- Zoolog