TANIM

İleri teknolojiyi kullanan üretim ve hizmet sektörlerinde; üretim ve bilişim cihazlarının montajı, devreye alınması, işletilmesi, bakım-onarımlarının yapılması, geliştirilmesi, programlanması ve işletme şartlarına uygun otomasyon sistemlerinin (elektrik, elektronik, mekanik, programlama vb.) tasarlanması, kurulması ve uygulanması işlerinde çalışan kişidir.

A- GÖREVLER

- Endüstriyel üretim yapan ve otomasyon teknolojilerinin kullanıldığı fabrikalarda mühendis, teknik öğretmen ve teknikerlerin gözetiminde; otomatik kontrol, endüstriyel tasarım ve üretim ile işletim sistemlerinin kurulması, bakımı ve işletmeye alınması aşamalarında görev alır,
- Endüstride kullanılan bilgisayarlı sayısal denetimli ve otomatik tezgahların işletim programını hazırlar,
- Bilgisayar ve bilgisayarlı sistemleri kullanarak kontrol cihazlarının bilgisayar programını yapar ve kontrol eder,
- Hava, ısı ya da basıncı ayarlayan aletlerin düzenli bakımını yapar,
- Bozulan aletleri sökerek onarır, yeniden ayarlar,
- Bilgisayar destekli teknik resim çizebilir.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Bilgisayar ve ilgili yazılımlar,
- Programlanabilir kontrol aletleri,
- Elektropnömatik ve elektrohidrolik devre elemanları,
- Her türlü sensörler (algılama-hissedici sensörler, basınç sensörü, seviye sensörü, sıcaklık sensörleri, nem sensörü, ışık sensörü)
- Ölçüm cihazları (takometre, manometre, ampermetre, voltmetre, watmetre),
- Elektrik ve elektronik devre elemanları,
- Kablolar, entegre devreler, diot, transistör, felt, her türlü dijital ölçü aletleri, termokupul,
- Mikroişlemciler.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Endüstriyel Otomasyon Teknisyeni olmak isteyenlerin;
- Fen bilimlerine ve matematiğe ilgili ve bu alanlarda başarılı,
- Mekanik ilişkileri görebilen,
- El ve parmak becerisine sahip,
- Sesleri ayırdedebilme yeteneğine sahip,
- İnce ayrıntıları algılayabilen, dikkatli ve titiz,
- Alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan,
- Başkaları ile işbirliği içinde çalışabilen,
- Dikkatli, sabırlı ve titiz
kimseler olmaları gerekir.
İşitme kusuru, el, kol ya da ayaklarını kullanmada güçlükler mesleğin yürütülmesine engel olabilir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Endüstriyel Otomasyon Teknisyenleri, endüstriyel üretim yapan, modern teknolojiye sahip fabrika ve laboratuar ortamlarında çalışırlar. Meslek elemanları genellikle işlerini oturarak yürütürler. Görevleri diğer çalışanlarla işbirliği içinde çalışmayı gerektirir.Çalışma ortamı bol ışıklı, sıcak ya da soğuk, gürültülü, kirli olabilir. Çalışırken elektrik çarpması ya da makine kazası gibi tehlikelere maruz kalınabilir. Endüstriyel otomasyon teknisyenleri çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, makine mühendisleri, elektrik mühendisleri, elektronik mühendisleri, sistem mühendisleri ve kontrol mühendisleri ile iletişim halindedir.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi aşağıdaki anadolu teknik liselerinin Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri bölümlerinde verilmektedir:
- İzmir Bornova Mazhar Zorlu Anadolu Teknik Lisesi,
- Konya Selçuklu Adil Karaağaç Anadolu Teknik Lisesi.
- Adana Anadolu Teknik Lisesi,
- Antalya Anadolu Teknik Lisesi,
- Eskişehir Atatürk Anadolu Teknik Lisesi,
- Gaziantep M. Rüştü Uzel Anadolu Teknik Lisesi,
- Mersin Tarsus Anadolu Teknik Lisesi
- İstanbul Pendik Anadolu Teknik Lisesi
- Kayseri Hürriyet Anadolu Teknik Lisesi
- Kocaeli Gebze Anadolu Teknik Lisesi
- Van Merkez Anadolu Teknik Lisesi

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Matematik
- Fen (fizik),
- İngilizce

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine giriş için;
- İlköğretim okulu mezunu olmak (ilköğretimden sonra öğrenime ara verenler ile orta öğretim düzeyinde herhangi bir programa bir süre devam etmiş olanlar sınavı (OKS) kazansalar bile bu okullara alınmazlar),
- Milli Eğitim Bakanlığı’nca Merkezi sistemle yapılan Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında (OKS) bu bölümü tercih ederek başarılı olmak gerekmektedir.
- Sağlığı girmek istediği okulun ve mesleğin öğrenimine elverişli bulunmak

EĞİTİM SÜRESİ
VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi 5 yıldır. Bu bölümde genel olarak öğrencilere; fabrika üretim ve otomasyon sistemleri, robotik, dijital elektronik, mikrobilgisayar,programlama, network teknolojisi, ölçme ve kontrol, CAD/CAM teknolojisi, multimedya ve teknik ingilizce konularında yeterlilik kazandırılmaktadır. Hazırlık sınıfında 1 yıl süreyle İngilizce, Matematik ve Bilgisayar dersleri okutulmaktadır. Eğitim süresince genel kültür dersleri (Matematik, Fizik, Kimya) yanında sınıflara göre aşağıdaki meslek dersleri okutulmaktadır. 9. sınıfta, Elektrik - Elektronik, Bilgisayar, Mekanik, CAD/CAM prog., Mühendislik Matematiği dersleri verilmektedir.. Bu derslerin içeriği kendi bölümleriyle aynıdır ve daha modern laboratuarlarda eğitimi verilmektedir. 10. sınıfta öğrenciler Elektronik ve Mekanik olarak ikiye ayrılarak eğitimine devam eder. Ayrıca 9. sınıfta genel kültür derslerinin yanında tanıtım ve yönlendirme dersi de verilmektedir.

11. sınıfta Elektronik bölümü Öğrencileri; Bilgisayar Programlama, Bilgisayar Ağları, Kontrol Teknolojisi, Mekatronik (Bilgisayar, Elektrik - Elektronik ve Mekaniğin kullanılarak devre tasarımlarının yapılması) derslerini almaktadır. Mekanik Bölümü Öğrencileri; Fabrika Otomasyon Teknolojileri, Bilgisayar Kontrol Sistemleri, Bilgisayar Ağları derslerini almaktadır. 12. sınıfta Elektronik bölümü: Dijital Elektronik, Bilgisayar Ağları, Mekanik bölümü, Otomatik Üretim Teknolojisi, Fabrika Otomasyon Sistemleri olarak ikiye ayrılarak eğitimlerine devam ederler.
10. sınıfın sonundan itibaren işletmelerde yapılması esas olmak üzere en az 300 saat staj yapılır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLAMA VE UNVAN

Eğitimi başarı ile tamamlayanlara Anadolu Teknik Lisesi diploması ve “Teknisyen” ünvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Endüstriyel Otomasyon Teknisyenleri; petro kimya, gıda, otomotiv, elektronik vb.sektörlerde daha çok otomatik kumanda cihazlarının üretildiği ve uygulandığı büyük, orta ve küçük ölçekli işletmelerde teknisyen olarak görev yaparlar.
İş bulma olanakları yönünden kızlar ve erkekler arasında fark görülmemekle birlikte, bu mesleğin eğitimine aday olan kız öğrencilerin oranı %10-20 arasındadır.
Kamuda görev alınmak istenildiğinde; Daimi İşçi Sınavı (DİS) ya da Kamu Personeli Seçme Sınavında (KPSS) başarılı olmak ve tercih sıralaması sonunda mesleği ile ilgili açık kadrosu bulunan bir kamu kurumuna atanmaya hak kazanmak gerekmektedir.
Daha çok endüstrinin gelişmiş olduğu bölgelerde ve ileri teknolojinin kullanıldığı işletmelerde iş bulma olanağı yüksektir.
Anadolu Teknik Lisesi mezunlarına doğrudan İŞYERİ AÇMA BELGESİ verildiğinden isterlerse kendi adlarına işyeri açabilirler.
Mesleklerinde iş bulma sorunu olduğunda ya da işsiz kalmaları halinde; elektrik ve elektronik teknisyenlerinin yaptığı işlere de aday olabilirler, bilgisayar programcılığı yapabilir, makinaların otomasyon programlarını hazırlayabilirler.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Eğitim süresince herhangi bir kazanç söz konusu değildir.

EĞİTİM SONRASI

Kazanç, çalışılan sektör ve işletmeye göre değişmektedir. Kamu sektöründe derece, kıdem ve “teknik hizmetler” sınıfındaki tazminatlara göre ücret alınmaktadır.
Özel sektörde çalışanlar için kazanç durumu işyerinin büyüklüğüne, faaliyet alanına, çalışanların deneyim ve işindeki başarısına göre farklılıklar göstermekte olup genellikle ilk işe girişte asgari ücretle başlanmaktadır. Ancak, işletmelerin ileri teknoloji kullanmaları ve otomasyona geçilmesiyle birlikte bu alanda eleman ihtiyaçları artmış olduğundan, endüstriyel otomasyon teknisyenlerinin ücretleri diğer meslek sahiplerine göre daha fazla olmaktadır. Piyasada deneyimli ve işinde başarılı bir meslek elemanı asgari ücretin 2-3 katı ücret alabilmektedir.
Kendi işini kuranların kazançları da sektördeki gelişmelere ve kişinin başarısına bağlıdır.

G- MESLEKTE İLERLEME

Endüstriyel Otomasyon Teknisyenleri çalıştıkları kurum, kuruluş ve işletmelerde ustabaşı, şef vb. olabilirler. Çalışılan işletmelerde hizmet-içi eğitim programlarıyla fabrika otomasyonu, bilgisayar programcılığı, makine tasarımı, bakım-onarım gibi bölümlerde uzmanlaşma olanakları vardır.
Anadolu Teknik Liselerinin Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri (Elektronik) bölümlerinden mezun olanlar, istedikleri takdirde, Biyomedikal Cihaz Teknolojisi, Elektrik, Elektrik-Elektronik Teknikerliği, Elektronik Haberleşme, Endüstriyel Elektronik, Endüstriyel Otomasyon, Ev Cihazları Teknolojisi, Hidroelektrik Santraller, Mekatronik, Otomotiv, Radyo ve TV. Tekniği, Termik Santral Makineleri ve Termik Santrallerde Enerji Üretimi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Anadolu Teknik Liselerinin Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri (Mekanik) bölümlerinden mezun ise, Endüstriyel Kalıpçılık, Hasat Sonrası Teknoloji, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Mekatronik, Otomotiv, Oto Boya Karose Doğrultma Teknikerliği, Sondjcılık, Tarım Alet ve Makineleri, Metalografi ve Malzeme Muayenesi, Termik Santral Makineleri ve Termik Santrallerde Enerji Üretimi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
- Ayrıca; Anadolu Teknik Liselerinin Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri (Elektronik) bölümünden mezun olanlar, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) girip başarılı olmaları ve Elektronik Öğretmenliği, Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği, Elektronik ve Haberleşme Öğretmenliği, Havacılık Elektrik ve Elektroniği (Sivil Havacılık Y.O), Mekatronik Öğretmenliği, Uçak Elektrik-Elektronik (Sivil Havacılık Y.O), Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri (Mekanik) bölümünden mezun olanlar; Kalıpçılık Öğretmenliği, Makine Resmi ve Konstrüksiyon Öğretmenliği, Mekatronik Öğretmenliği, Otomotiv Öğretmenliği, Talaşlı Üretim Öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda, ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.

BENZER MESLEKLER

- Elektrik Teknisyeni,
- Elektronik Teknisyeni,
- Makine Teknisyeni,
- Endüstriyel Elektronik Teknisyeni,
- Bilgisayar Programcısı,
- Otomatik Kumanda Teknisyeni.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- ÖSYM ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu-2003,
- Meslek Eğitiminin Verildiği Meslek Lisesi,
- MEB Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı Kılavuzu-2005,
- 2004-2005 Öğretim Yılında Endüstriyel Teknik Öğretim Okul ve Kurumları Ankara-2004
- ÖSS Sınav Kılavuzu 2005,
- Milli Eğitim Bakanlığı’na ait web sitesi (www.meb.gov.tr)
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.