TANIM
Yolcu veya yük taşıyan elektrikli, dizel veya buharlı demiryolu lokomotiflerinin sürücülük görevlerini yapan kişidir.
A- GÖREVLER
- Lokomotifin mekanik aksamını yağlar ve gerekli güvenlik önlemlerini alır,
- Lokomotifi çalıştırır ve yol boyunca hareket emirlerine, tarifelere, işaretçinin ve diğer demiryolu personelinin vereceği sinyallere uyar ve trenin hareketlerini kontrol eder,
- Lokomotifte görev yapan diğer çalışanları denetler,
- Seyahat sırasında ufak tamir ve ayar işlerini yapar,
- Yolculuk bittikten sonra rapor tutar ve ilgili defterleri (vukuat defteri vb.) doldurur.
KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER
- Lokomotif (Buharlı, Dizel, Elektrikli, Dizel-Elektrikli),
- Telsiz,
- Hareket modelleri,
- Tornavida, pense, anahtar takımları, çeşitli avadanlıklar,
- Vukuat defteri (ortaya çıkan sorunların yazıldığı defter).
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Makinist olmak isteyenlerin;
- Göz-el ve ayaklarını eşgüdüm halinde kullanabilen,
- Uyarıcılara çok çabuk tepki verebilen,
- Belli bir anda bir çok şeyi algılayabilen,
- Dikkatli, sorumlu, soğukkanlı,
- Renkleri ayırdedebilen,
- Bedence sağlam, ruh sağlığı yerinde,
- Makinelerle uğraşmaktan hoşlanan ve mekanik yeteneği olan
kimseler olmaları gerekir.
Sakatlık ve renk körlüğü, mesleğin yürütülmesini engelleyen durumlardır.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Makinistler demiryolu ulaşım alanında görev yaptıkları için devamlı seyahat etmek zorundadırlar. Makinistler gece gündüz, hafta sonu veya bayramlarda işbaşında olmak ve sürekli oturarak lokomotifi idare etmek durumundadırlar. Ender de olsa, tren kazalarına uğramaları söz konusu olabilir. Hareket memuru, tren şefi, makasçı ve lokomotif çalışanlarıyla iletişim halindedirler.
D- MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER
Makinistlik mesleğinin eğitimi TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğüne bağlı hizmet-içi eğitim merkezleri ile Eskişehir' de bulunan TCDD Meslek Lisesinde yapılmakta iken, söz konusu okul artık öğrenci almadığından endüstri meslek lisesi mezunları alınarak hizmet-içi eğitimle yetiştirilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI
- Meslek eğitimi için en az ilköğretim okulu mezunu olma şartı aranır.
- Ayrıca TCDD Hastanelerinden sağlam heyet raporu almak gerekmektedir. (Konuşma, görme ve işitme özrü, vücut yapısında herhangi bir bozukluk vb. özürler mesleğin eğitimine girmeye engeldir.)
EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünde makinist mesleğinin eğitimi; TCDD Meslek Lisesi mezunu için 18 ay, endüstri meslek lisesi mezunları için 3 4 yıldır.
Endüstri meslek lisesi mezunu olup da, TCDD İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından açılan makinist yardımcısı sınavına giren ve başarılı olanların, hizmet-içi eğitim ve kurslara katılmak suretiyle de makinist olabilme olanağı vardır. Bunun için 3 ay teorik çalışma, ayrıca yardımcı makinist olarak bröve ehliyet alıncaya kadar staj çalışması yapılır. Staj sonunda yapılacak sınavda başarılı olanlara makinist ehliyeti verilir.
Hizmet-içi eğitimde;
- Lokomotiflerin tipleri, numaralandırılması, ana aksamlarının tanınması,
- Lokomotifin çalıştırılması için makinist tarafından yapılması gereken işlemler,
- Yolda ve manevra hizmetlerinde yapılması gereken işlemler,
- Varışlarda lokomotif üzerinde yapılması gereken işlemler,
- Lokomotiflerin özel çalışma yöntemleri (Sofaj kablolarının bağlanması, lokomotiflerin çift olarak bağlanma şekilleri, lokomotiflerin soğuk olarak sevki, dizel motorunun el ile müdahale edilerek durdurulması, tahliye muslukları ve seviye göstergeleri ile cihazların yerleştirilmesi vb.),
- Demiryolu trafiğinin merkezden idare talimatları (TMİ),
- Demiryolu trafiğinin merkezden kontrol sistemi (CTC),
- TCDD işaret yönetmeliği sinyalleri ve lambaları,
- Motor eğitimi, elektrik vagon bilgisi,
- Elektrikli, dizel ve diğer tip elektrik sistemleri,
- Rapor tutma teknikleri, kullanılan defterleri (vukuat defteri vb.) doldurma şekilleri,
- Yolculuk sırasında meydana gelebilecek kazalara karşı alınacak tedbirler gibi konularda kuramsal ve uygulamalı eğitim verilir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimlerini tamamlayan öğrenciler "Makinist adayı" olarak mezun olurlar.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Meslek elemanları, ağırlıklı olarak TC Devlet Demiryolları ile şeker fabrikaları, demir çelik fabrikaları, şehir-içi raylı sistem yolcu taşımacılığında çalışabilirler.
Demiryolu taşımacılığında, buharlı lokomotiflerden dizel lokomotife ve dizel-elektrikli lokomotife daha sonra da tesisatı olan demiryollarında elektrikli lokomotife geçiş yapılmıştır. Teknolojinin gelişmesine paralel olarak bazı ülkelerde bilgisayarlı lokomotiflerin kullanıldığı görülmektedir.
Artan nüfus beraberinde kitle taşımacılığı sorununu da getirmektedir. Kitle taşımacılığının en ekonomik ve güvenli araçlarından birisi de trendir. Ülkemizde demiryolu ile yük ya da yolcu taşımacılığının istenilen seviyede olduğu söylenemez. Bir ülkenin gelişmesi için demiryolu taşımacılığı çok önemli olduğuna göre ülkemizde de bu alanda önemli atakların yapılması bir zorunluluk olmaktadır. Demiryollarının gelişmesi ve modernleştirilmesi demek, aynı zamanda daha fazla makinistin çalışması demektir.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
TCDD Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılan hizmet-içi eğitimde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun meslek lisesi mezunları için öngördüğü derece ve kademeden aylık ücret verilmektedir.
EĞİTİM SONRASI
Makinist olarak göreve başlayanların atamaları kadrolu ya da sözleşmeli personel şeklinde yapılır,
Kadrolu olarak ataması yapılanlar 12. derecenin 2. kademesinden göreve başlayıp özel tazminatları ile birlikte brüt olarak asgari ücretin iki katı civarında aylık ücret almaktadırlar. Ayrıca yola gittikleri zaman fazla mesai ve kilometre tazminatı adı altında ek ücretler de almaktadırlar. Bu miktarlar maaş katsayısı ve kıdeme göre artmaktadır.
Sözleşmeli olarak çalışanlar ise net asgari ücretin 4-5 katı arasında değişen miktarlarda aylık ücret almaktadırlar.
G- MESLEKTE İLERLEME
Yeni mezun olmuş TCDD Meslek Lisesi mezunu ile açıktan sınavla alınan endüstri meslek lisesi mezunları makinist yardımcısı olarak göreve başlarlar. Belirli bir süre hizmet-içi eğitimden sonra makinist unvanı alırlar.
Makinist olarak diploma (Brove) alanlar kurslara devam etmek suretiyle baş makinist olabilirler.
BENZER MESLEKLER
- Şoför (Genel),
- Gemi Kaptanı,
- Pilot.
H- EK BİLGİLER
İŞ GÜVENLİĞİ VE
İŞÇİ SAĞLIĞI
- Seyri sefer halinde ölüm, yaralanma riski vardır,
- Gürültü nedeni ile kulaklarda rahatsızlıklar meydana gelebilir,
- İklim şartlarından dolayı sıcak ve soğuklar yüzünden rahatsızlıklar olabilir,
- Uykusuzluk, stres ve yorgunluk sonucu meydana gelen rahatsızlıklar görülebilir.
SORUMLULUK
- Treni sevk ve idare etmekten,
- İşaret ve işaretçilere dikkat etmekten,
- Meydana gelen kazaları rapor etmekten,
- Hareket ve varışlarda vukuat defterini doldurmaktan,
- Maiyetinde çalışanları eğitmekten sorumludurlar.
I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
- Meslek elemanları,
- T.C. Ulaştırma Bakanlığı TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü Demiryolu Meslek Lisesi Tanıtım Rehberi,
- İŞKUR Genel Müdürlüğü "Türk Meslekler Sözlüğü" Ankara-1983 Yayın No: 173,
- TCDD Dizel Elektrikli Lokomotiflerin Kullanma Arıza Bulma ve Giderme Kılavuzu,
- TCDD İşletmesi " Demiryolu Trafiğinin Merkezlerden İdaresi Talimatnamesi " (TMİ) İzmir-1982 Yayın No: 252,
- TCDD İşletmesi " TCDD İşaret Yönetmeliği " İzmir-1980 Yayın No: 26,
- TCDD İşletmesi " Trenlerin Seyri Sefer Talimatnamesi " İzmir-1982 Yayın No: 251,
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- TCDD İşletmesi,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek danışma Merkezi,
- Bünyesinde meslek danışma merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri.
Meslekler Hakkında Bilgiler
- Petrol Ve Doğalgaz Mühendisi
- Acil Tıp Teknisyeni
- Adalet Meslek Elemanı
- Adli Tıp Teknikeri
- Ağ İşletmeni
- Ağaç İşleri Endüstri Mühendisi
- Ağaç İşleri Teknikeri
- Ahşap Karoserci
- Ahşap Boyacısı
- Ahşap Yat Ve Tekne Yapımcısı
- Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmeni
- Aile ve Tüketici Bilimleri Öğretmeni
- Aile ve Tüketici Bilimleri Öğretmeni
- Aktüer
- Alçı Dekorasyoncusu
- Alt Yapı Teknisyeni
- Ambulans Ve Acil Bakım Teknikeri
- Ameliyathane Teknikeri
- Çilingir
- Anestezi Teknikeri
- Anestezi Teknisyeni
- Animatör
- Antrenör(Spor Eğitmeni)
- Antropolog
- Argon Kaynakçısı
- Arkeolog
- Arşivci
- Aşcı
- Astronom
- At Antrenörü
- Atçılık İşletmeciliği Meslek Elemanı
- AB İlişkileri Elemanı
- Avukat
- Ayakkabı Ve Deri Yan Ürünleri Satış Elemanı
- Ayakkabı Teknisyeni
- Bakım Ve Onarım Elektrikçisi
- Bale Dansçısı
- Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi
- Bankacılık Meslek Elemanı
- Barmen-Barmaid
- Beden Eğitimi Öğretmeni
- Besin-Gıda Teknolojisi-Ev Yönetimi Ve Beslenme Öğretmeni
- Bilgisayarlı Nümerik Kontrol (CNC) Teknisyeni
- Bilgisayar Mühendisi
- Bilgisayar Öğretmeni
- Bilgisayar Öğretmeni
- Bilgisayar Operatörü
- Bilgisayar Programcısı
- Biyokimyager
- Biyokimyager
- Biyolog
- Biyoloji Öğretmeni
- Biyomedikal Mühendisi
- Biyomühendis
- Borsa Ve Finans Meslek Elemanı
- Buldozer Operatörü
- Büro Yönetimi Öğretmeni
- Büro Yönetimi Ve Sekreterlik Meslek Elemanı
- Çay Eksperi
- Cilt Bakım Ve Güzellik Meslek Elemanı
- Çocuk Giysi Tasarım Teknisyeni
- Coğrafya Öğretmeni
- Coğrafyacı
- Çalışma Ekonomisti
- Çevre Mühendisi
- Çevre Sağlığı Teknisyeni
- Çinicilik ve Seramik Teknisyeni
- Çocuk Gelişimi Öğretmeni
- Dalgıç
- Dekoratif Sanatlar Teknisyeni
- Dekoratif Sanatlar Teknisyeni
- Dekor-Kostüm Tasarımcısı
- Deniz Teknolojisi Mühendisi
- Deri Mühendisi
- Dil Bilimci
- Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni
- Diplomat
- Diş Protez Teknisyeni
- Diş Hekimi
- Diş Protezcisi
- Dış Ticaret Elemanı
- Diyetisyen
- Dizgi Teknisyeni
- Doğalgaz Tesisatı Teknisyeni
- Ebe
- Eczacı
- Eczacı Kalfası
- Ekonometrist
- Ekonomist
- El Sanatları Ve Dekoratif Sanatlar Öğretmeni
- Elektrik Elektronik Mühendisi
- Elektrik Mühendisi
- Elektrik Öğretmeni
- Elektrik Teknisyeni
- ElektroMekanik Taşıyıcaları Teknisyeni
- Elektronik Mühendisi
- Elektronik Teknisyeni
- Elektronik Ve Haberleşme Mühendisi
- Elektronik Telekominikasyon Öğretmeni
- Emlak Ve Emlak Yönetimi Meslek Elemanı
- Endüstri Mühendisi
- Endüstriyel Otomasyon Teknisyeni
- Endüstriyel Teknoloji Öğretmeni
- Enerji Öğretmeni
- Enerji Sistemleri Mühendisi
- E-Ticaret Meslek Elemanı
- Etnolog
- Ev Ekonomisti
- Farmakolog
- Felsefe Grubu Öğretmeni
- Felsefeci
- Fen Bilgisi Öğretmeni
- Finans Uzmanı
- Fizik Mühendisi
- Fizik Öğretmeni
- Fizikçi
- Fiziki Antropolog
- Fizyoterapist
- Fon Yöneticisi
- Forklift Operatörü
- Foto Muhabiri
- Fotoğraf Sanatçısı
- Gazete Muhabiri
- Gazeteci
- Gazetecilik Ve Halkla İlişkiler Öğretmeni
- Gemi Elektroniği Ve Haberleşme Teknisyeni
- Gemi İnşaatı Teknisyeni
- Gemi İnşaatı Mühendisi
- Gemi Makinaları Mühendisi
- Gemi Ve Deniz Yapıları Mühendisi
- Gemi Makinaları Teknisyeni
- Gıda Mühendisi
- Gıda Teknolojileri Teknisyeni
- Görme Engelliler Sınıf Öğretmeni
- Görsel İletişim Tasarımcısı
- Grafik Tasarımcısı
- Gümrük İletme Meslek Elemanı
- Gümrük İletme Meslek Elemanı
- Güvenlik Sistemleri Teknisyeni
- Güzellik Uzmanı
- Hakim
- Halkbilimcisi
- Halkla İlişkiler Tanıtım Elemanı
- Havacılık Uzay Ve Uçak Mühendisi
- Hemşire
- Heykeltraş
- Hidrojeoloji Mühendisi
- Hostes
- Hukuk Sekreteri
- İç Mimar
- İlköğretim Matematik Öğretmeni
- İnfaz Koruma Memuru-Gardiyan
- İnsan Kaynakları Meslek Elemanı
- İnsan Kaynakları Uzmanı
- İnşaat Mühendisi
- İnşaat Teknisyeni
- İşletme Mühendisi
- İşletmeci
- İstatistikçi
- İşitme Engelliler Sınıf Öğretmeni
- İthalat Ve İhracat Meslek Elemanı
- Jeodezi Ve Fotogrametri Mühendisi
- Jeofizik Mühendisi
- Jeoloji Mühendisi
- Jeomorfolog
- Kameraman
- Kaymakam
- Kimya Mühendisi
- Kimya Öğretmeni
- Kimya Teknisyeni
- Kimyager
- Kontrol Mühendisi
- Kuyumcu
- Laboratuar Teknisyeni
- Maden Mühendisi
- Makine Mühendisi
- Makine Ressamı
- Makine Teknisyeni
- Makinist
- Maliye Meslek Elemanı
- Malzeme Bilimi Mühendisi
- Matematik Mühendisi
- Matematik Öğretmeni
- Matematikçi
- Mekatronik Mühendisi
- Mekatronik Teknisyeni
- Metal İşleri Teknisyeni
- Metalurji Teknisyeni
- Metalurji Ve Malzeme Mühendisi
- Meteoroloji Mühendisi
- Mikroteknoloji Teknisyeni
- Mimar
- Moda Tasarımcısı
- Moleküler Biyoloji Ve Genetik
- Otomotiv Öğretmeni
- Müftü
- Muhasebe Meslek Elemanı
- Mütercim
- Müzik Öğretmeni
- Müfettiş
- Nalbant
- Noter
- Nükleer Enerji Mühendisi
- Odyometrist
- Okul Öncesi Öğretmeni
- Ön Büro Elemanı-Resepsiyonist
- Opera Sanatçısı
- Optisyen
- Orman Endüstri Mühendisi
- Ortopedi Teknisyeni
- Otomotik Kumanda Teknisyeni
- Otomotiv Mühendisi
- Para Ve Sermaye Yönetimi Meslek Elemanı
- Pazarlamacı
- Parakende Satış Elemanı
- Petro Kimya Teknisyeni
- Peyzaj Mimarı
- Pilot
- Polis Memuru
- Pratisyen Hekim
- Psikolog
- Radyoloji
- Radyo Ve Televizyon Muhabiri
- Radyo Ve Televizyon Program Yapımcısı-Prodüktör
- Rehber Öğretmen
- Reklamcı
- Remayözcü
- Reprezant-İlaç Tanıtım Elemanı
- Resim Ve Resim iş Öğretmeni
- Ressam
- Restorasyon Teknisyeni
- Saat Tamircisi
- Sağlık Memuru
- Sağlık Yöneticisi
- Sağlık Eğitimcisi
- Sağlık Kurumları İşletmecisi
- Sanat Ve Gösteri Sanatları Yöneticisi
- Sanat Tarihçisi
- Sanat Tarihi Öğretmeni
- Satış Yönetimi Meslek Elemanı
- Savcı
- Savunma Ve Güvenlik Meslek Elemanı
- Şehir Ve Kent Planlamacısı
- Serbest Muhasebeci
- Serbest Muhasebeci Ve Mali Müşavir
- Serigraf
- Servis Elemanı
- Seyahat İşletmecisi
- Seyahat İşletmeciliği Meslek Elemanı
- Seyis
- Sigortacılık Meslek Elemanı
- Sinema Yönetmeni
- Sınıf Öğretmeni
- Sistem Mühendisi
- Sivil hava Ulaştırma Meslek Elemanı
- Sosyal Antropolog
- Sosyal Bilgiler Öğretmeni
- Sosyal Hizmet Uzmanı
- Sosyolog
- Spiker
- Spor Hakemi
- Spor Yöneticisi
- Stilist
- Su Ürünleri Mühendisi
- Tarih Öğretmeni
- Tarihçi
- Tekstil Mühendisi
- Telekominikasyon Teknisyeni
- Telekominikasyon Mühendisi
- Ticaret Sekreteri
- Ticaret Ve Yönetim Meslek Elemanı
- Tıp Elektroniği Teknisyeni
- Tıp Sekreteri
- Tiyatro Eleştirmeni Ve Dramaturg
- Tiyatro Oyuncusu
- Tramvay-Metro Sürücüsü(Vatman)
- Tur Operatörü
- Turist Rehberi
- Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretmeni
- Türkçe Öğretmeni
- Türkolog
- Uçak Bakım Teknisyeni
- Uluslararası Lojistik Meslek Elemanı
- Uluslararası Ticaret Yönetimi Meslek Elemanı
- Uzay Mühendisi
- Üretim Mühendisi
- Vergi Denetmeni
- Veteriner
- Web Programcısı
- Yazılım Mühendisi
- Yeminli Mali Müşavir
- Yerel Yönetimler Meslek Elemanı
- Yönetici Sekreteri
- Yönetim Bilişim Sistemleri Uzmanı
- Ziraat Mühendisi
- Zoolog